SAYI 13 / 05 TEMMUZ 2004

 
NIKI MARANGOU İLE KIBRIS EDEBİYATI ÜZERİNE SÖYLEŞİ 


İZİNSİZ GÖSTERİ: Bir Kıbrıs edebiyatından söz edilebilir mi? Ya da Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum edebiyatı var mıdır? Yoksa Türk ve Yunan edebiyatlarının içine mi dahil edilir Kıbrısta yapılan edebiyat(lar)?

NIKI MARANGOU: Kıbrıslırum ve Kıbrıslıtürk edebiyatlarından söz etmek bunca zamanlık ayrılıktan sonra oldukça zor, öte taraf hakkında bilgilerimiz çok az. Eğer dili edebiyatın ana maddesi olarak kabul edersek Kıbrıslırum ve Kıbrıslıtürk edebiyatlarını ayırabiliriz birbirinden: İki farklı dilin, dinin ve geleneğin edebiyatları olarak. Elbette aynı adada yaşamanın ve ortak bir tarihe sahip olmanın sonucu olarak benzerlikler de vardır. Ancak bu benzerliklere rağmen bilgimiz olmadan bu konuyu nasıl sorgulayabiliriz? Geçerliliği olan cümleler sarfetmek için çeviriler yoluyla fikir sahibi olmalıyız.

İZİNSİZ GÖSTERİ: Varsa belirli özelliği nedir bu edebiyatların. Örneğin metafor açısından bakıldığında Kıbrıslıtürk ve rum edebiyatları birbirlerine Yunan ya da Türk edebiyatlarından daha mı yakındır?

NIKI MARANGOU: Kıbrıs yazın ürünleri yayımlayan yayıncıların ayakta durabilmelerini sağlayacak kadar büyük değil. Bu nedenle Kıbrıslı yazarlar kitaplarını Atina, İstanbul ya da Ankara’da yayımlamak durumunda. Kıbrıslı bir yazar eğer Kıbrıs’ta kitap basmak isterse masrafları kendi karşılar, eserlerini ise birkaç tanıdığı profesyonel olmayan şekilde bir şekilde satın alır, bunları kendi deneyimlerime dayanarak söylüyorum. Fakat Atina’da yayımlarsa kitabını, kitap bütün Yunanistan’da dolanıma girer, gazete ve dergilerde üzerine yazılar yazılır, hatta iyi bir satış grafiği yakalarsa yazar, yaşamını yazarak bile karşılayabilir. Bütün bunların Kıbrıslıtürk yazarları için de geçerli olduğu kanısındayım. Demek istediğim Kıbrıslırum edebiyatı Yunan edebiyatının bir parçası olmak durumundadır aksi takdirde gittikçe daralacaktır. Bu durumun aynısı Kıbrıslıtürk edebiyatına da uyarlanabilir ancak daha önce de söylediğim gibi Türkçe bilmiyorum ve Kıbrıslıtürk edebiyatı hakkındaki bilgim az, bu nedenle benzerlikler hakkında konuşamam, örneğin bugüne kadar bir Kıbrıslıtürk tarafından yazılmış bir roman okumadım, böyle bir kitabın çevirisi de yok. Böylece b,ir karşılaştırma yapmam söz konusu değil. Kıbrıslıtürk edebiyatı üzerine bildiğim şairlerden birkaç şiir.

İZİNSİZ GÖSTERİ: Kıbrısta yapılan edebiyatın ağırlığı nedir? Örneğin Edebiyat kitaplarına bakıldığında şiir, roman, öykü dağılımı nasıldır?

NIKI MARANGOU: Kıbrıs’ta yaygın olarak roman ve öykü okunur, esasen de Yunan yazarlar.

İZİNSİZ GÖSTERİ: Yüklü bir şiir geleneğinin olması müzik ve dans geleneklerinin olmasıyla bir paralellik taşımakta mıdır?

NIKI MARANGOU: Büyük bir geleneğimiz olduğu konusunda şüpheliyim. Günümüze kalabilen eserler çok az. Üniversite ve kütüphaneler kurmuş olan burjuva geleneğinden yoksunuz. Şiir ise yeni bir şey.
Yazan insan sayısı fazla fakat bu bir şey ifade etmez.

İZİNSİZ GÖSTERİ: Kıbrıs’ın Dünya gündeminde kültürüyle yer almaktansa sürekli politik çelişkilerle yer alması Kıbrıslı şairi ne denli etkilemektedir?


NIKI MARANGOU: Siyasi çekişmeler ve çatışmalar herkes için bir trajedi, böylesi olaylardan duyarlılıklarından dolayı sanatçılar daha çok etkilenmekte.

İZİNSİZ GÖSTERİ: Şairlerin Avrupa Topluluğuna bakışı nasıl? Kıbrıs gerçekten Avrupa mı? Olabilir mi?

NIKI MARANGOU: Gerçek bir sanatçı kendini ulusçuluk ve ideolojilerle sınırlamaz, tamamıyla dünyaya ve insana açıktır.