İZİNSİZ GÖSTERİ:
Bir Kıbrıs edebiyatından söz edilebilir mi? Ya da Kıbrıslıtürk ve
Kıbrıslırum edebiyatı var mıdır? Yoksa Türk ve Yunan edebiyatlarının
içine mi dahil edilir Kıbrısta yapılan edebiyat(lar)?
NIKI
MARANGOU: Kıbrıslırum ve Kıbrıslıtürk edebiyatlarından
söz etmek bunca zamanlık ayrılıktan sonra oldukça zor, öte taraf
hakkında bilgilerimiz çok az. Eğer dili edebiyatın ana maddesi olarak
kabul edersek Kıbrıslırum ve Kıbrıslıtürk edebiyatlarını ayırabiliriz
birbirinden: İki farklı dilin, dinin ve geleneğin edebiyatları olarak.
Elbette aynı adada yaşamanın ve ortak bir tarihe sahip olmanın sonucu
olarak benzerlikler de vardır. Ancak bu benzerliklere rağmen bilgimiz
olmadan bu konuyu nasıl sorgulayabiliriz? Geçerliliği olan cümleler
sarfetmek için çeviriler yoluyla fikir sahibi olmalıyız.
İZİNSİZ GÖSTERİ: Varsa belirli özelliği
nedir bu edebiyatların. Örneğin metafor açısından bakıldığında Kıbrıslıtürk
ve rum edebiyatları birbirlerine Yunan ya da Türk edebiyatlarından
daha mı yakındır?
NIKI MARANGOU: Kıbrıs yazın ürünleri yayımlayan
yayıncıların ayakta durabilmelerini sağlayacak kadar büyük değil.
Bu nedenle Kıbrıslı yazarlar kitaplarını Atina, İstanbul ya da Ankara’da
yayımlamak durumunda. Kıbrıslı bir yazar eğer Kıbrıs’ta kitap basmak
isterse masrafları kendi karşılar, eserlerini ise birkaç tanıdığı
profesyonel olmayan şekilde bir şekilde satın alır, bunları kendi
deneyimlerime dayanarak söylüyorum. Fakat Atina’da yayımlarsa kitabını,
kitap bütün Yunanistan’da dolanıma girer, gazete ve dergilerde üzerine
yazılar yazılır, hatta iyi bir satış grafiği yakalarsa yazar, yaşamını
yazarak bile karşılayabilir. Bütün bunların Kıbrıslıtürk yazarları
için de geçerli olduğu kanısındayım. Demek istediğim Kıbrıslırum
edebiyatı Yunan edebiyatının bir parçası olmak durumundadır aksi
takdirde gittikçe daralacaktır. Bu durumun aynısı Kıbrıslıtürk edebiyatına
da uyarlanabilir ancak daha önce de söylediğim gibi Türkçe bilmiyorum
ve Kıbrıslıtürk edebiyatı hakkındaki bilgim az, bu nedenle benzerlikler
hakkında konuşamam, örneğin bugüne kadar bir Kıbrıslıtürk tarafından
yazılmış bir roman okumadım, böyle bir kitabın çevirisi de yok.
Böylece b,ir karşılaştırma yapmam söz konusu değil. Kıbrıslıtürk
edebiyatı üzerine bildiğim şairlerden birkaç şiir.
İZİNSİZ GÖSTERİ: Kıbrısta yapılan
edebiyatın ağırlığı nedir? Örneğin Edebiyat kitaplarına bakıldığında
şiir, roman, öykü dağılımı nasıldır?
NIKI MARANGOU: Kıbrıs’ta yaygın olarak roman ve
öykü okunur, esasen de Yunan yazarlar.
İZİNSİZ GÖSTERİ:
Yüklü bir şiir geleneğinin olması müzik ve dans geleneklerinin olmasıyla
bir paralellik taşımakta mıdır?
NIKI MARANGOU: Büyük bir geleneğimiz
olduğu konusunda şüpheliyim. Günümüze kalabilen eserler çok az.
Üniversite ve kütüphaneler kurmuş olan burjuva geleneğinden yoksunuz.
Şiir ise yeni bir şey.
Yazan insan sayısı fazla fakat bu bir şey ifade etmez.
İZİNSİZ GÖSTERİ: Kıbrıs’ın Dünya gündeminde
kültürüyle yer almaktansa sürekli politik çelişkilerle yer alması
Kıbrıslı şairi ne denli etkilemektedir? NIKI MARANGOU: Siyasi çekişmeler ve çatışmalar
herkes için bir trajedi, böylesi olaylardan duyarlılıklarından dolayı
sanatçılar daha çok etkilenmekte.
İZİNSİZ GÖSTERİ:
Şairlerin Avrupa Topluluğuna bakışı nasıl? Kıbrıs gerçekten Avrupa
mı? Olabilir mi?
NIKI MARANGOU: Gerçek bir sanatçı kendini ulusçuluk
ve ideolojilerle sınırlamaz, tamamıyla dünyaya ve insana açıktır.