Rusya Federasyonu'na bağlı 21 özerk cumhuriyet var. Budacılar'ın çoğunlukta olduğu Kalmıkya da bunlardan biri. 300,000 nüfuslu Kalmıkya, Hazar Denizi'nin kuzeybatısında bulunuyor. Avrupa'nın sınırlarını geniş olarak çizenler, Kalmıkya için, bu nedenle, ‘Avrupa'nın Budacı tek ülkesi' diyorlar.
Kalmıklar, Tibet Budacılığı'na bağlılar. Din dili olarak Tibetçe'yi kullanıyorlar. Bayraklarında, Budacılık'ın kutsal çiçeği olan lotus var.
Kalmıkya'nın devlet başkanı, aynı zamanda, dünya satranç federasyonunun başkanı. Periyodik Tablo'yu geliştiren Dmitri Mendeleyev ve Lenin'in büyükannesi de Kalmık'tı.
Ülkenin öyküsü acıklı: Köken olarak Moğollar'la akraba olan Kalmıklar, Moğol İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra, yaşadıkları Şinşian bölgesinden (Türkistan) ayrılmak zorunda kalıyorlar. 1608'de, Hazar Denizi'nin kuzeyine doğru göçüyorlar. 1771'de Kalmık Hanı, Rus İmparatorluğu'na boyun eğmektense, geri dönme kararı alıyor. 200,000-300,000 Kalmık, Mançurya yakınlarına dönmek üzere yola çıkıyor. Ancak, yarısı yolda ölüyor ya da öldürülüyor. Geriye Kalmıkya'da yaklaşık 40,000 Kalmık kalıyor. Kalmıklar'ın çoğunun Mançurya'ya doğru göçüşüyle, Rus İmparatorluğu, Kalmıkya'yı topraklarına katıyor. ‘Kalmık' adı, Türkçe'deki ‘kalmak' sözünden geliyor. Göçlerden ve ölümlerden arda kalanlara ‘Kalmık' deniyor.
Ülke, 1920'de, Sovyetler Birliği içinde özerk bir bölge; 1935'te ise, özerk bir cumhuriyet oluyor. İkinci Paylaşım Savaşı'nda Nazi işgaline uğruyor. Stalin döneminde, Kalmıklar'ın tümü, Sibirya'ya sürülüyor. Yarısı, yolda; geriye kalanların büyük bir bölümü de Sibirya'da ölüyor. Ancak 1957'de geri dönebiliyorlar. 1958'de Kalmıkya, yeniden özerk bir Sovyet Cumhuriyeti oluyor. 1963'te, Moskova'dan gelen bir genelgeyle, Kalmıkça dersleri okullardan kaldırılıyor; Kalmıkça konuşmak yasaklanıyor ve cumhuriyetin resmi dili Rusça yapılıyor. Sovyetler'in çöküşünden sonra, Rusya Federasyonu'na bağlı özerk bir cumhuriyet olarak varlığını sürdürüyor.
Ekim Devrimi'nden sonra çoğu Beyaz Ordu saflarında çatışan Kalmıklar, kaçıyorlar. Türkiye'de bir süre kaldıktan sonra, Yugoslavya, Bulgaristan, Çekoslavakya ve Fransa'ya göçüyorlar. 1923'te Belgrad'da bir Budacı tapınağı kuruyorlar. Tapınak, savaşta yıkılıyor. Yerinde şu an başka bir yapı bulunmaktadır. İkinci Paylaşım Savaşı'ndan sonra, Belgrad Kalmıkları'nın çoğu, Almanya ve A.B.D.'ye göçüyorlar. Günümüzde Kalmıklar, dünyanın dört bir yanına dağılmış durumdalar. Kalmıklar'ın en çok olduğu Amerikan eyaleti olan New Jersey'de, bir Kalmık Budacı tapınağı bulunmakta.
Tibet, ayağınıza gelmiş durumda: Kalmıkya'nın başkenti Elista, Moskova'dan uçakla 2; halktaşırla (otobüs) 20 saat uzaklıkta… Avrupa'nın Budacı tek ülkesi, görülmeye değer…
